Okuribito...

"...Doğduğunda güldürdüklerini yaşarken duygudan duyguya sokmak, öldüğündeyse ağlatmak istiyordu, hatırlıydı… Bu durum doğduğunda ağlamış, yaşarken duygudan duyguya girmiş bir kişinin ölürken de gülerek gitmek istemesi ironisinden sebepliydi. İnsanın başlayamadığı ya da sonlandıramadığı o kadar çok şey vardı ki, ölürken bile aklında bunlarla ölürdü. Ciddi meseleler ve onları çözme umudu insanı yaşatan şeydi ki ölmeye yakın olduğunda da bu meselelerin çok oluşu insana acı vermekteydi..."

Geleneksel bir konuyu modern olarak ele alarak bir film yapmak kulağa oldukça zor bir işmiş gibi geliyor. İki karşıt kavramınız var elinizde ve bunların özünde aynı kapıya çıktığını hesap ederek bir iş kotarmanız gerekiyor. Bu geçmiş mayası ile geleceği harmanlamaya çalışmak değil de nedir?

Okuribito,  bu iki kavramın sinema dilinde kolayca anlaşıp kaynaşabileceğini bizlere gösterebilen bir film ki Uzak Doğu Sineması'ndaki yaşlı/usta-genç/çırak ilişkileri de bizlere hep bunu yansıtırlar. Son Samuray filminde de tüfeğe karşı elde kılıç ölüme gitmek de bu yansımanın başka bir örneğidir.

"Son Veda" anlamına gelmesine karşın izleyende birçok başlangıca sebep olabilecek aşmışlıkta bir film izlemenin verdiği hazzı daha öncesinde Damdaki Kemancı filminden de almıştım. Geleneksel olanın değişmekteki hayata giderek evrilmesi ve bir yandan reddedip, bir yandanda yetişme çabası. "Gelmeni istemiyorum ama bekle ben de geliyorum" demek ilginçliğinde kurulmuş bir düzenek bir nevi.

Filmde, kahramanımız çello çalmaktadır ki çello hüzne hizmet eden ve bizleri kazanırken, hezimete de uğratan bir çalgıdır. Yeni tınılar doğurması ölüm gibi güçlü bir sesi olduğu gerçeğini değiştirmez ki bildiğiniz bir başka gerçekte nice Nietzsche deyişinden birinde söylendiği gibi; Son randevumuz olan ölümün son iyiliği de, bir daha ölümün olmamasıdır...

Film, hayat devam ederken, koca bir davetli listesinin son vedaları eşliğinde kimi zaman dönüşlere de sahip gidişler anlatıyor bizlere. Ölümün olağan üstülüğünün kişisel oluşunu algıda seçicilik yapamayacağımız bir biçimde olağan hale getiriyor. Ölüm öğesini dışlanan karanlık taraftan alıp, aydınlığın yanına koyuyor ve bu yönüyle ölümsüzleşiyor. Ölümün ölümsüzlüğü tuhaf bir biçemde huzur veriyor ki Pür Dünya'da yoruma açık bir şekilde değindiğim "huzurda sessizlik vardır" mevzusuna, son sessizlik hali ile eşlik ediyor. Özetle, bir kişiyi inandığı yere, inandığı şekilde uğurlamak mevzu bahis ölüm olsa dahi uğursuz bir iş değildir...

Kadın: -normal bir iş bul!
Adam: -ölüm de normaldir. hepimiz bir gün ölücez, sen de, ben de...

Ölüm çok basit şekilde düşünecek olursak bizi kimi zaman hiçliğe götüren bir varoluş şeklidir ki bunun tam tersini düşünmeniz de yanlış değildir. Bismillah ya da rasgele diyerek çıkmak yola, hayrola demektir aslında...

Sonsuz olmanın bir yoludur ölüm. Sonsuz olmak sonunuz olamaz lakin. Fanilik kafidir insana ki sürekli olan her şey işkencedir. Filmde de tabutlama işi tabuları yıkarak okuribito'ya dönüşürken biz tabula rasa'ya biraz daha yaklaşıyoruz. 

Ahmet Şerif İzgören'in, içerisinde sevgi sözünün hiç geçmediğini, para sözcüğünün ise defalarca geçtiğini söyleyerek hicivlediği "Ferrari'sini Satan Bilge" kitabını okumadım. Çello'sunu satması ile hayallerinden bir hayli uzaklaştığını düşündüğü bir zamanda bilgelik dolu bir yola giren ve kahramanı "Çello'sunu Satan Umutsuz Adam" olan bu filmi ise birkaç kez daha izleyebilirim.

Ölüm temalı olmasına rağmen iyi hissettiren filmler listemin en üstlerinde yer alması, film ve belki de benim hakkımda biraz daha bilgi verebilir ki Okuribito hayatı okutabilen bir film...  

Not: "Gidişlere Yardımcı Olacak Eleman Aranıyor..."